Nörojenik kökenli çocukluk artikülasyon bozuklukları

"Normal artikülasyon bir seri kompleks hareketin arka arkaya meydana gelmesinden oluşur. Düzgün artikülasyonda artikülasyonla görevli organların (dil, dişler, dudaklar, damak, çene, ses telleri, yumuşak damak) zaman, yön ve güçlerinin yeterli olması gerekmektedir. Artikülasyon genelde akciğerlerden gelen hava akımının biçimlendirilmesi ve velofaringeyal hareketlerle kendiliğinden oluşmaktadır. Artikülasyonun problemli olduğu durumlar organik (fiziksel neden) veya fonksiyonel olabilir. Organik nedenlerin bazıları işitmenin çeşitli derecelerde kaybı, yarık damak ve dudak, cerebral palsy, dil altı bağı (tongue-tie), kazanılmış apraksi, dizatri olabilir. Fonksiyonel nedenler de çok çeşitli olabilir. Ama şüphe yok ki artikülasyonun değerlendirilmesi kompleks ve bilgi gerektiren bir durumdur.

Nörolojik nedenli aprakside de gelişimsel apraksi de olduğu gibi kişinin yapmayı amaçladığı hareket ortaya çıkartılamaz. Oysa bu hareketleri sağlayacak bütün kaslar normaldir. Fakat beyinden gelen programlamanın bozuk olması tam olarak amaçlanan hareketin oluşmasına engel olmaktadır. Üç tür apraksi vardır; vücut apraksisi, oral apraksi ve konuşma apraksisi. Vücut apraksisinde kişi istenilen el ve ayak hareketlerini yapamaz. Örneğin el salla denildiğinde yapamaz. Oral apraksisi olan kişi örneğin, dilini dışarı çıkartması istendiğinde veya öpücük yollaması istendiğinde yapamaz. Konuşma apraksisi olan kişi ise sesleri ve heceleri oluşturacak hareketleri ve bunların arka arkaya sıralanışının planlamasını yapamaz. Bir kişi bu üç tür apraksiden birini ikisini veya üçünün özelliklerini de gösterebilir.

Bu terim beynin anlama ve üretme merkezlerinin zedelenmesi sonucu ortaya çıkan dilin ve konuşmanın kaybı için kullanılır. Afazi daha çok felç ve beyin kanamaları sonucu olur. Diğer afazi oluşturan nedenler ise tümörler, enfeksiyon, toksik zehirlenme ve metabolik bozukluklar olabilir. Afazi kendi içerisinde ve afazisi olan kişiden kişiye farklılık gösterse de bazı klinik özelliklerin afaziye özgü olduğunu söylemek mümkündür. Bu özellikler aşağıdaki gibi listelenir: